Koronacja Jaropełka i Kunegundy (fol. 10v)      Całostronicowa miniatura na karcie 10v przedstawia Chrystusa w majestacie nakładającego korony Jaropełkowi i Kunegundzie, wspie- ranym orędownictwem świętych Piotra i Ireny. Chrystus, w nimbie krzyżowym, w purpurowym chitonie i szafirowym himationie, zasiada na złotym, inkrustowanym szlachetnymi kamieniami tronie z purpurową poduszką, stopy wspierając na podobnie zdobionym prostokątnym podnóżku. W obu dłoniach trzyma ponad głowami Jaropełka i Kunegundy złote, wysadzane szlachetnymi kamieniami korony. U stóp tronu trwają chóry anielskie najwyższej triady: para serafinów pośrodku, przy niej z każdej strony jeden cherubin, a dalej splecione po dwa uskrzydlone koła-trony. Ponad Chrystusem wyłaniają się z segmentów nieba, naprzemiennie czerwonych i niebieskich, cztery istoty w złotych nimbach, z księgami: po lewej zwrócone w prawo - lew i uskrzydlony człowiek, po prawej zaś, odpowiednio zwrócone w lewo - orzeł i wół. Wyobrażeni po obu stronach tronu Jaropełk (po lewej) i Kunegunda (po prawej) unoszą dłonie ku Chrystusowi, kornie pochylając głowy. Stojący za Jaropełkiem Św. Piotr prawą dłoń położył na ramieniu księcia, lewą zaś unosi ku Chrystusowi. Przedstawiona po drugiej stronie tronu Św. Irena w taki sam sposób poleca Kunegundę.
     Już H.V. Sauerland i A. Haseloff uznając, że przedstawienie w Kodeksie Gertrudy w pełni wyraża żywą w średniowiecznej kulturze ideę o pochodzeniu władzy ziemskiej od Boga i rzeczywistym koronowaniu władcy przez Chrystusa, wskazali jego

bizantyńskie źródła ikonograficzne: płaskorzeźbioną plakietkę Romanosa i Eudoksji (Paryż, BNF, Cabinet des Medailles) oraz emaliowaną plakietkę na tzw. tryptyku z Chachuli, przedstawiającą koronację Michała VII (1071-1078) i jego żony Marii. Pytanie o udział malarzy greckich w wykonaniu tej miniatury niemieccy badacze pozostawili otwarte. Natomiast N.P. Kondakow, który również wskazał bizantyńską genezę ikonografii tej miniatury, opowiedział się za autorstwem mistrza miejscowego, ruskiego. Pozostali badacze rękopisu poprzestawali na ogół na tych wnioskach, a w najnowszym omówieniu miniatur Kodeksu Gertrudy E. Smirnowa kwestii tej w ogóle nie podjęła. Uwagę badaczy przyciągał bowiem przede wszystkim problem „historycznej aktualności” miniatury Koronacji i wynikające z takiej interpretacji możliwości ściślejszego jej datowania.
     W ocenie większości badaczy Kodeksu Gertrudy datę post quem powstania miniatury Ko-ronacji Jaropeka i Kunegundy wyznacza śmierć Izjasława w roku 1078, zaś ante quem - śmierć Jaropełka w 1086. Dodajmy, że za tą drugą datą przemawia także i obecność w miniaturze Koronacji żony Jaropełka, która, jak wiadomo, po śmierci męża opuściła Ruś, pozostawiając tu dzieci, i była jeszcze dwukrotnie zamężna (por. Wstęp). Wyróżnia się na tym tle opinia H. Łohwyna, który miniaturę Koronacji wiąże z przekazaniem Jaropełkowi we władanie Włodzimierza Wołyńskiego po powrocie Izjasława do Kijowa w 1076 roku. Tymczasem Izjasław osadził Jaropełka w nieodległym od Kijowa Wyszgorodzie, a dopiero Wsiewołod po objęciu kijowskiego tronu wyznaczył mu znacznie dalej położony Włodzimierz wraz z Turowem, mianując bratanka księciem-namiestnikiem połączonych ziem wołyńskiej i turowsko-pińskiej. Odmienny punkt widzenia przyjął Joachim Ott, który rozpatrując średniowieczne przedstawienia koronacji władcy przez Chrystusa nie w kategoriach historii politycznej, lecz treści eschatologicznych, na plan pierwszy wysuwa symboliczną wykła- dnię tego typu obrazów. Jednak w odniesieniu do miniatury Kode-