Matkę Boską towarzyszy archanioł Gabriel, a wyobrażony po drugiej stronie
     Chrystus w otoczeniu świętych Piotra i Pawła udziela błogosławień- stwa. Na złotym solidusie Aleksandra I z 912-913 roku cesarza koronuje św. Jan Chrzciciel. Jednakże w żadnym ze znanych przedstawień bizantyńskich święci orędownicy nie stoją za koronowanym władcą, obejmując go lub kładąc dłoń na jego ramieniu, lecz ukazani są frontalnie lub w lekkim zwrocie. Miniatura w Kodeksie Gertrudy również na tle sztuki ruskiej jest precedensem. W przytaczanym już malowidle fundacyjnym w soborze Sofijskim patroni książęcej pary, Włodzimierz i Olga, przedstawieni zostali zgodnie z bizantyńską tradycją frontalnie, jeśli uznać wiarygodność przerysu A. van Westerveldta. Bliska jest natomiast przedstawieniom w sztuce ottońskiej, szczególnie zaś przytaczanej już miniaturze w Perykopach Henryka II. Niemieckiego władcę i jego żonę Kunegundępolecają tronującemu Chrystusowi święci Piotr i Paweł, patroni diecezji bamberskiej, otaczanej szczególną opieką przez tę królewską parę. Św. Piotr w lewej dłoni trzyma klucze, prawą zaś ujmuje przedramię Henryka II, natomiast Św. Paweł dotyka ramienia Kunegundy dłonią lewą, unosząc prawą otwartą dłoń. Wyobrażone w dolnej strefie personifikacje ziem lub królestw (?) oddają hołd cesarzowi. Jak stwierdza Piotr Skubiszewski, w miniaturze tej „przesuwa się akcent z zaga-           

dnienia natury władzy i jej własności na problem jej pochodzenia”.
     Jak wynika z tych rozważań, autor miniatury w Kodeksie Gertrudy, przedstawiając orędowników książęcej pary, mógł sięgać do wzorów sztuki ottońskiej.
     Kwestia patronatu św. Piotra została już omówiona w poprzednim rozdziale. Tu poprzestańmy na stwierdzeniu, że najwyraźniej zaznaczona została właśnie w miniaturze Koronacji: Apostoł opiekuńczym gestem obejmuje księcia, w jego intencji zwracając się do Chrystusa. Natomiast Św. Irenie, imiennej patronce Kunegundy, w literaturze przedmiotu poświęcono dotychczas niewiele uwagi. A. Poppe, wypowiadając się ostatnio na ten temat, stwierdził jedynie, że imię to Kunegunda otrzymała już na Rusi po zmarłej w roku 1050 żonie Jarosława Mądrego. Św. Irena w miniaturze Kodeksu Gertrudy nosi typowe szaty cesarzowej bizantyńskiej, co pozwala identyfikować ją z cesarzową Ireną, żoną Leona IV, otaczaną w Bizancjum religijnym kultem jako obrończynię ortodoksji. Irena urodzona około 750 roku w Atenach, od 768 była żoną cesarza bizantyńskiego, a po jego śmierci w 780 roku - jako koronowana Augusta - sprawowała regencję w imieniu małoletniego syna Konstantyna VI, którego w 797 roku kazała oślepić, by przedłużyć własne panowanie. Usunięta siłą, zmarła na wygnaniu na Lesbos w 803 roku. Mimo tych niezbyt chwalebnych postępków, Kościół bizantyński czcił ją jako obrończynię ortodoksji i świętych obrazów, Irena bowiem przerwała na kilka lat ikonoklazm, zwołując sobór biskupów obradujący najpierw w Konstantynopolu, a od 24 września do 23 października 787 roku w Nikei. W sztuce ukazywana była zawsze