ści: najstarsze z nich, cesarzowej Eudoksji w reliefie na wieku kasetki w
Palazzo Venezia w Rzymie, pochodzi z wieku X. Taki typ lorosu, wyobrażony
w miniaturze z ostatniej ćwierci XI wieku - jak właśnie w Kodeksie Gertrudy -
można uznać za rys archaiczny, nieobcy wszakże również bizantyńskiej sztuce
epoki Komnenów, jak świadczy o tym miniatura Kroniki Jana Skylizesa w madryckiej
bibliotece (fol. 44v).
Wyniki powyższej analizy upoważniają do sformułowania
kilku wniosków. Pod względem ikonografii formuła obrazowa Koronacji Jaropeka i
Kunegundy pozostaje wyjątkiem na tle ogółu przedstawień tego typu zarówno w sztuce
ruskiej i szerzej bizantyńskiego kręgu, jak i w sztuce zachodniej, karolińskiej
i ottońskiej. Do tradycji tej ostatniej zbliża ją przedstawienie Chrystusa-koronatora
w formule Maiestas Domini oraz obecność imiennych patronów. Na tym etapie badań można
więc uznać, że malarz miniatury nie powtórzył określonego wzoru ikonograficznego,
lecz swój obraz skomponował samodzielnie, choć bez wątpienia zgodnie z wolą fundatorki.
Ikonografia wydzielonych tutaj wątków ideowych (Chrystus - władca niebiański w majestacie,
władca ziemski - sługa Boży oraz orędownictwo świętych) jest całkowicie zgodna z
tradycją średniowiecznej sztuki bizantyńskiej i ruskiej, świadcząc o przynależności
malarza do tego właśnie kręgu artystycznego. Jedynie przedstawienie świętych patronów
obejmujących gestem wstawiennictwa książęcą parę, choć typowe dla sztuki,
jak wykazało porównanie z miniaturą w Perykopach Henryka II. Ponowić więc należy
pytanie o treści ideowe tego obrazu i ich zgodność z rzeczywistością historyczną,
tak podkreślaną przez wszystkich badaczy piszących o miniaturze Koronacji Jaropeka i Kunegundy.
Pierwowzór ideowy: kompozycja fundacyjna w soborze Sofijskim w Kijowie
Na wstępie przypomnieć należy formułowane w literaturze przedmiotu poglądy na temat
wymowy ideowej obrazu koronacji władcy przez Chrystusa. P.E. Schramm i A. Grabar
zgodnie wskazywali na późnoantyczny rodowód średniowiecznej ikonografii imperialnej,
jednak w szczegółowych rozważaniach skupiali swą uwagę na odmiennych jej aspektach
ideowych. P.E. Schramm w wielu pracach publikowanych sukcesywnie od lat dwudziestych
XX wieku, doceniając istotne znaczenie politycznego kontekstu poszczególnych
przedstawień, zauważał jednocześnie, iż wszystkie łączy zależność od słownych