Maria, żona Kleofasa, i Maria Magdalena (19, 25) lub trzy - Marta, Maria
Magdalena i Salome, wymienione w apokryficznej Ewangelii Nikodema (X, 2),
niekiedy wprost identyfikowane z myrroforami, jak we fresku tzw. Nowego
Kościoła Tokale Kilise z około 940-950, a liczniejsza ich grupa -
dopiero w okresie Paleologów.
Zarówno w formule symetrycznej, jak i
asymetrycznej, dla zachowania równowagi kompozycji po drugiej stronie
krzyża ukazywano zwykle tę samą liczbę osób. W ujęciu symetrycznym Św.
Janowi, stojącemu po drugiej stronie krzyża, towarzyszy albo tylko centurion,
albo kilku jeszcze bezimiennych żołnierzy i Żydów, niekiedy także Józef z
Arymatei lub Nikodem. W miniaturze Kodeksu Gertrudy mężczyznę stojącego
za Św. Janem można zidentyfikować jako Józefa z Arymatei ze względu na
charakteryzujące go siwe włosy i brodę, choć zwykle przedstawiany jest w
epizodach następujących po Ukrzyżowaniu, przede wszystkim Przed Piatem,
a także w scenie Zdjęcia z krzyźa i Złożenia do grobu. Z kolei żołnierz
stojący na prawo od Św. Jana to bez wątpienia centurion, który zgodnie
z przekazem trzech synoptyków dał świadectwo o Chrystusie (Mt 27,54; Mk
15, 39; Łk 23, 47).
W tradycyjnym ujęciu tematu centurion stoi
na prawo od krzyża i wskazuje prawą dłonią Chrystusa, w drugiej trzymając
okrągłą tarczę, jak na mozaice w Nea Moni na Chios, w cod. Paris. gr. 74
(fol. 208) czy na steatytowej plakietce z XI-XII wieku w Ermitażu (nr inw.
Ω 31). Zwykle ubrany jest w zbroję i chlamidę, jak w cod. Paris. gr. 74,
rzadziej - tylko w krótką tunikę przewiązaną w pasie, jak na reliefie z
kości słoniowej w zbiorach Ermitażu (nr inw. Ω 26). Jego strój w miniaturze
Kodeksu Gertrudy jest niezwykle bliski przedstawieniu centuriona na wspomnianej
mozaice w kościele Nea Moni: identyczna purpurowa tunika ze złotymi lamówkami,
przewiązana powyżej pasa, szafirowy płaszcz ze złotym tablionem, wzorzyste
spodnie oraz płytkie buty i nagolenice z charakterystycznym motywem w
kształcie odwróconej litery „s”, a wreszcie biała tkanina na głowie z
czarnym punktem pośrodku, otoczonym czarnymi kropkami. Tablion, który
przysługiwał przede wszystkim cesarzowi i urzędnikom dworskim, w średniowiecznej
ikonografii był również wyróżnikiem świętych wojowników oraz żołnierzy wyższych rangą.
Do kategorii insygniów oficerskich należy również wąska szarfa wiązana powyżej
pasa na pancerzu lub tunice, w późnym przekazie